شاخه های پانکتال ، دستگاه های کوچک و سازگار با محیط زیست می باشند که می توانند به مجاری اشک برای جلوگیری از خشکی چشم کمک نمایند . این مسئله به لایه اشک و رطوبت سطحی چشم به منظور کاهش برخی از اشکالات خشکی چشم کمک مینماید . همچنین به این شاخه ها ، شاخه های شکمی یا لختی نیز گفته میشود ، این دستگاه ها اغلب کوچکتر از دانه برنج هستند.
هنگامیکه قطره های چشم غیر تجویزی یا تجویزی برای تسکین خشکی چشم استفاده شوند باید شاخه های پانکتال در نظر گرفته شوند.
دو نوع کلی از شاخه های مجرای اشک آور عبارتند از:

• نیمه دائمی، معمولا از مواد ماندگار مانند سیلیکون ساخته شده است.
• قابل حل، ساخته شده از مواد مانند collagenthat که در نهایت جذب بدن میشوند.
شاخه های پانکتال موقت يا انحلالي معمولا برای استفاده از چند روز تا چند ماه به کار گرفته میشوند. این نوع شاخه ها در شرایطی مانند جلوگیری از خشکی چشم پس از عمل لیزیک چشم (در صورت انتخاب جراحی انکساری) استفاده می شود.
گاهی اوقات شاخه های موقت پانکتال جهت بررسی اینکه آیا بر روی خشکی چشم تاثیرگذار است یا خیر به کار گرفته میشود و در صورت موثر بودن آنها ، از شاخه های پانکتال دائمی استفاده میگردد.

شاخه های پانکتال چگونه در مجرای اشک قرار می گیرند؟

بسته به نوع نوع شاخه انتخاب شده، ممكن است پزشک از ابزار خاصی براي اندازه گيري مجراي اكسيژن (puncta) استفاده كند. این مسئله به تعیین اندازه مناسب شاخه های پانکتال نقطه ای مورد نیاز برای جلوگیری از جابجایی درون کانال مجرا و حفظ آن در محل امن کمک می کند.
بسیاری از پزشکان جهت ارائه سایز شاخه های پانکتال ، نیاز به معاینه و انجام آزمایش دارند و در بعضی موارد از شاخه های پانکتال دارای اندازه مناسب استفاده میشود.
جهت آماده شدن شما برای این روش، بعضی از پزشکان قبل از قرار دادن پانکتال نقطه ای ، از یک بی حس کننده موضعی استفاده می کنندو در بسیاری از موارد نیازی به بیهوشی نمیباشد.
هر پلک دارای یک پانکتال میباشدکه در حاشیه درونی آن قرار دارد. این شاخه ها را میتوان در پلک پایین یا پلک بالا و یا هر دو قرار داد. برای جابجایی آسان تر می توان از تجهیزات پزشکی مخصوص برای باز نمودن مجرای اشک آور استفاده کرد.
بعضی از شاخه های پانکتال انتهایی فقط وارد puncta می شوند به طوری قابل دیدن و در صورت لزوم قابل تعویض می باشند.
شاخه های پانکتال عمیق تر به کانالیکولوس وارد می شوند و در آنجا از بین نمی روند. این نوع شاخه های مجرای اشک شاخه های داخل کانالیکولر نامیده می شود. این نوع از شاخه ها مشاهده و احساس نمی شوند و به صورت خودکار با حفره های موجود مطابقت دارند. در موارد خاص که نیاز به جدا نمودن شاخه ها وجود دارد، شاخه های داخل کانالیکولار با استفاده از آنها از بین می روند.
به غیر از ناراحتی ناشی از مراحل اولیه، شما نباید این شاخه های نقطه ای را زمانی که در محل خود قرار دارند احساس کنید. بلافاصله پس از این روش، شما باید بتوانید رانندگی کنید و فعالیت های طبیعی خود را ادامه دهید.

اثرات جانبی و مشکلات مجرایی پانکتال

معمولا، قرار دادن شاخه های پانكتال به طور ناگهانی و به ندرت شامل عوارض جانبی جدی یا مشكلاتی نیز میباشد.
درد بیش از حد (epiphora) و آبریزش چشمی زمانی رخ می دهد که پانکتال نقطه ای کار خود را به خوبی انجام ندهد. در این مورد، ممکن است مجبور شوید از پزشک برای از بین بردن شاخه ها یا جایگزینی با نوع دیگری برای کنترل بهتر میزان اشک در چشم کمک بخواهید.
جابجایی یا از بین رفتن پلاسم طبیعی بوده و می تواند به دلایل بسیاری رخ دهد، مانند زمانی که افراد چشم خود را مالش میدهند و باعث جابجایی شاخه ها میگردند.
با این وجود ممکن است عفونت های چشم مرتبط با شاخه ها اتفاق بیافتد. کانالیکولیت ناشی از یک واکنش نادر به شاخه ها است که دارای نشانه هایی مانند تورم و ترشحات زرد رنگ از مجرای اشک میباشد. چنین عفونت هایی ممکن است باعث مشکلات تنفسی شده و باکتری ها را از مجرای بینی به کانالیکولوس برساند. در این موارد ممکن است نیاز به درمان با آنتی بیوتیک های موضعی، آنتی بیوتیک های خوراکی و یا جدا نمودن شاخه ها باشد . عوارض غیر معمول دیگری نیز ممکن است اتفاق بیفتد ، وقتی شاخه های پانکتال به طور غیر منتظره جابجا شوند، می توانند باعث ایجاد انسداد شده که منجر به شرایطی مانند داکریوسیستیت با تورم، درد و ناراحتی گردد.

چه زمانی باید شاخه های پانکتال از چشم جدا گردند؟

در حالی که شاخه های نیمه دائمی پانکتال می توانند به طور نامحدود استفاده شوند اما میتوانند به راحتی نیز از چشم برداشته شوند.
اگر احساس ناراحتی میکنید یا به عفونت چشم یا سایر عوارض مشکوک هستید حتما با پزشک خود مشورت نمایید.
اگر به فکر جدا کردن شاخه ها از چشمتان هستید، ممکن است پزشک از فورسپس برای چسباندن و استخراج شاخه ها استفاده نماید . یکی دیگر از روش های جدا کردن شاخه ها از چشم ، شامل موادی است که باعث می شود شاخه های پانکتال از راه بینی یا گلو که در آن مجرای اشک آور قرار دارد تخلیه شود.