آب مروارید (کاتاراکت)
آب مروارید چیست؟
بیماری آب مروارید (کاتاراکت) یک بیماری چشمی است که باعث تار شدن عدسی چشم میشود و ممکن است باعث کاهش بینایی و در نهایت نابینایی کامل شود. در این بیماری، عدسی چشم که معمولاً شفاف است، به دلیل تغییرات ساختاری و تغییر رنگ، تار میشود و باعث کاهش شدید در کیفیت بینایی میشود.برای افرادی که آب مروارید دارند، دید، کمی شبیه نگاه کردن از پشت پنجره یخ زده یا مه آلود است. دید ناشی از آب مروارید می‌تواند خواندن و یا رانندگی با ماشین (مخصوصاً در شب) را دشوارتر کند.
همانطور که گفته شد، آب مروارید لایه ای در داخل لنز چشم است که باعث کاهش بینایی می گردد؛ این مسئله نمی تواند با عینک، لنز و یا جراحی انکساری
قرنیه مانند لیزیک چشم و همچنین عمل لازک چشم اصلاح گردد. آب مروارید اکثرا به کندی ایجاد می شود و در اوایل بینایی شما را مختل نمی کند. اما با گذشت زمان، آب مروارید در نهایت بینایی شما را مختل می کند. جراحی آب مروارید مدرن، معمولا می تواند بینایی از دست رفته را بازگرداند و اغلب می تواند وابستگی به عینک را نیز کاهش دهد.
در صورتی تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید، پاسخ تمامی سوالات خود را در مورد بیماری آب مروارید دریافت خواهید کرد.
انواع آب مروارید
- آب مروارید زیر کپسولی (Posterior Subscapular) که در پشت لنز وجود دارد. افرادی که مبتلا به دیابت هستند و یا در افرادی که دوزهای بالایی از داروهای استروئیدی مصرف می کنند، احتمال ابتلا به آب مروارید زیر کپسولی بیشتر وجود دارد .
- آب مروارید هسته‌ای (nuclear sclerosis) ، در ناحیه مرکزی لنز قرار دارد . کاتاراکت هسته ای معمولا در سن بالا بوجود می آید .
- آب مروارید کورتيکال (Cortical Cataract) با شفافيت سفيد، شکاف مانند که در محدوده لنز شروع می شود و راه خود را به سمت مرکز به طرزي مشابه ادامه میدهد. این نوع از آب مروارید در لایه رویی لنز رخ می دهدو بخشی از لنز است که هسته مرکزی را احاطه مینماید.
- آب مروارید مادرزادی (Congenital Cataracts) نوعی از بیماری آب مروارید است که در بدو تولد نوزاد رخ میدهد. معمولا 0/4 از نوزادان، یعنی از هر 1000 نفر حدود 4 نفر از نوزادان متولد شده دارای آب مروارید مادرزادی می‌باشند و یا به زودی دچار آب مروارید می‌شوند.( رجوع شود به صفحه آب مروارید مادرزادی )
- آب مروارید ضربه‌ای (Traumatic Cataract) که در اثر ضربه به چشم ایجاد میشود.
- آب مروارید ثانویه (Secondary Cataracts) که در اثر بیماری زمینه‌ای دیگری همچون دیابت ایجاد میشود.
- آب مروارید چند رنگ (Polychromatic) که بیشتر به دلیل ابتلا فرد به بیماری دیستروفی میوتونیک (بیماری عصبی عضلانی) رخ میدهد. در این مدل لکه‌های ایجاد شده بر روی عدسی به صورت رنگین کمانی یا چند رنگ هستند.
- آب مروارید زونولار (Zonular Cataract) که معمولا به‌شکل وراثتی منتقل میشود و نوزادانی که در خانواده خود سابقه این بیماری را دارند به آب مروارید زونولار مبتلا می‌شوند. در این نوع آب مروارید چشم، ابتدا قسمت‌هایی از عدسی کدر میشود، اما با گذشت زمان تمام قسمت مرکزی عدسی کاملا کدر یا سفید میشود.
علل و عوامل بیماری آب مروارید (کاتاراکت) کدامند؟
در واقع علت بیماری آب مروارید به دلیل تغییر در ساختار عدسی چشم است که باعث تاری و کمرنگ شدن آن میشود. بیماری آب مروارید معمولا در افراد بالای 6۰ سال اتفاق می‌افتد. اما در برخی موارد، عوامل دیگری نیز ممکن است باعث ابتلا به بیماری کاتاراکت شود. در ادامه به معرفی و شرح عوامل بیماری آب مروارید می‌پردازیم:
1- افزایش سن
اصلی ترین علت بیماری آب مروارید پیری طبیعی چشم و تغییرات ساختار عدسی چشم است و همانطور که قبلا گفته شد معمولا در سنین بالای 60 سال اتفاق می‌افتد.
2- بیماری های مزمن
بیماری هایی مانند دیابت، بیماری های التهابی چشم، افزایش فشار داخل چشم (گلوکوم) و ترکیدگی عدسی، می توانند از عوامل ایجاد آب مروارید باشند.
3- عوامل محیطی
نور خورشید، پرتوهای مضر مانند اشعه ایکس، مادون قرمز و پرتوهای ماوراء بنفش، برخی مواد شیمیایی و مصرف دخانیات نیز می‌توانند عامل ایجاد کاتاراکت شوند.
4- ژنتیک
در برخی افراد به دلایل وراثتی و ژنتیک، بیماری آب مروارید می‌تواند با سرعت بیشتر در چشم ایجاد شود. همچنین برخی افراد در بدو تولد دچار آب مروارید می‌شوند. برای اطلاعات بیشتر در این مورد میتوانید به مقاله آب مروارید مادرزادی مراجه نمایید.
5- مصرف برخی داروها
استفاده از داروهایی مانند استروئیدها، آنتی بیوتیک های تتراسیکلینی و خصوصا داروی کورتیزون و مشتقات آن از عوامل بیماری آب مروارید هستند.
برای اطلاعات بیشتر میتوانید صفحه علت آب مروارید چشم را مطالعه نمایید.
علائم بیماری آب مروارید
علائم آب مروارید ممکن است به صورت آهسته و تدریجی پیش بروند و به مرور زمان بینایی را کاهش دهند. این علائم شامل بعضی از موارد زیر می‌باشند:
- کاهش تدریجی بینایی
- حساسیت به نور و تابش خیره کننده
- افزایش مشکل بینایی در شب
- متفاوت و کمرنگ دیده شدن رنگها
- نیاز به نور روشن تر برای مطالعه و سایر فعالیت ها
- دیدن "هاله" در اطراف چراغ ها
- تغییرات مکرر در تجویز عینک یا لنزهای تماسی
- دوبینی در یک چشم
راه های پیشگیری از ابتلا به آب مروارید
اگر چه بحث های زیادی در مورد اینکه آیا میتوان از ابتلا به آب مروارید جلوگیری کرد یا خیر وجود دارد اما تعدادی از مطالعات نشان میدهد برخی از مواد مغذی و مکمل‌های غذایی، ممکن است خطر ابتلا به آب مروارید را کاهش دهد. یکی از بزرگترین مطالعات انجام شده توسط متخصصان بهداشت زنان نشان میدهد مصرف غذاهای دارای ویتامین E و کاروتنوئیدها، لووتیان و زاکسانتیین و همچنین مواد غذایی و مکمل‌ها باعث کاهش قابل توجه خطرات ابتلا به آب مروارید خواهد شد. منابع غذایی دارای ویتامین E شامل دانه‌های آفتابگردان، بادام و اسفناج میباشد. منابع خوب لوتئین و zeaxanthin شامل اسفناج، کلم و دیگر سبزیجات برگ سبزمی‌باشد .
سایر مطالعات نشان میدهد ویتامین‌های آنتی‌اکسیدان مانند ویتامین C و مواد غذایی حاوی اسیدهای چرب امگا 3 ممکن است خطر کاتاراکت را کاهش دهند. یکی دیگر از گام‌هایی که میتوانید برای کاهش خطر ابتلا به آب مروارید بردارید، استفاده از عینک آفتابی محافظ است که از 100 درصد اشعه های UV خارج از منزل جلوگیری نماید .
برای اینکه به بیماری آب مروارید مبتلا نشوید راه‌های زیادی وجود دارد که به معرفی اصلی‌ترین این موارد می‌پردازیم.
- عدم کشیدن سیگار
- استفاده از عینک آفتابی
- کنترل قند خون
- معاینه مرتب چشم‌ها
- جلوگیری از آسیب و جراحت چشم‌ها
- عدم استفاده غیر ضروری از استروئیدها
نقش تغذیه و رژیم غذایی در بیماری آب مروارید چشم
آیا مصرف کمتر گوشت باعث کاهش خطر ابتلا به آب مروارید می شود؟ این سوال جالب ، توجه تعداد زیادی از محققان دانشگاه آکسفورد را در ماه مارس 2011 به خود جلب کرد که میزان بروز آب مروارید را با مصرف غذا مقایسه کرد. این مطالعات که در مجله تغذیه بالینی آمریکا منتشر شده است، بررسی های رژیم غذایی در 27،670 نفر مبتلایان بالای 40 سال یا بیشتر انجام شد و پرونده های پزشکی آنان مورد بررسی قرار گرفت که آیا آب مروارید پیشروی کرده است یا خیر. نتیجه این که وابستگی شدید بین خطرات کاتاراکت و نوع رژیم غذایی وجود دارد.
این خطر برای بزرگسالانی که گوشت بیشتری مصرف میکنند بالاتر بوده است (مصرف بیش از 3.5 اونس گوشت در طول روز ) به این ترتیب: در صد ابتلا در کسانی که مصرف گوشت بسیار زیاد دارند،کسانی که مصرف گوشت کمتری دارند ، ماهیگیران (افرادی که ماهی زیاد مصرف میکنند اما هیچ گوشت دیگری استفاده نمیکنند )و جزو گیاهخواران و وگان ها نیستند بیشتر میباشد . در واقع، خطر ابتلای وگانها تقریبا 40 درصد کمتر از مصرف کنندگان غذاهای گوشتی بوده است .
آیا این به این معنی است که شما گوشت مصرف نکنید؟ مطالعات برای این سوال پاسخ دقیقی ندارد . شاید دلیل ریسک پایین ، این است که اگرگوشت کمتری بخورید، احتمالا سبزیجات بیشتری مصرف خواهید کرد و شاید این سبزیجات مواد مغذی لازم را فراهم کنند تا احتمال ابتلا به آب مروارید کاهش یابد. همچنین ممکن است گیاهخواران و وگانها تمایل داشته باشند که زندگی سالمتری داشته باشند، مانند اجتناب از تقویت کننده های خطرناک آب مروارید مثل مصرف سیگار ، قرار گرفتن بیش از حد در معرض نور آفتاب و دیابت. ممکن است این مطلب درست باشد که آب مروارید اجتناب ناپذیر است اما اگر شما زندگی سالم تری داشته باشید می توانید آب مروارید را برای مدت زمان خوبی به تاخیر بیاندازید.
آیا آب مروارید از چشمی به چشم دیگر منتقل میشود؟
آب مروارید یک ﺑﯿﻤﺎری ﻣﺴﺮی ﻧﯿﺴﺖ. ﻧﻪ ﺍﺯ ﻓﺮد ﺑﻪ ﻓﺮد و ﻧﻪ ﺍﺯ ﭼﺸﻢ ﺑﻪ ﭼﺸﻢ دﯾﮕﺮ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻧﻤﯽﺷﻮد. ﯾﻜﯽ ﺍﺯ ﺯﻣﯿﻨﻪ ﻫﺎی ﺳﻮءﺗﻔﺎﻫﻢ درﺯﻣﯿﻨﻪ ﻣﺴﺮی ﺑﻮدن آب مروارید ﺍﯾﻦ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ وﻗﺘﯽ ﻓﺮدی آب ﻣﺮوﺍرﯾﺪ ﻣﯽﮔﯿﺮد، ﻋﻤﻮﻣﺎ دو ﻃﺮﻓﻪ ﺍﺳــﺖ. ﺑــﻪ ﺍﯾﻦ ﻋﻠﺖ ﮐﻪ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﺍﯾﺠﺎد ﮐﻨﻨﺪه ﮐﺎﺗﺎرﺍﮐﺖ روی ﻫﺮ دو ﭼﺸـﻢ ﺗﺎﺛﯿﺮ ﻣﯽﮔﺬﺍرﻧﺪ ﻣﺎﻧﻨﺪ آب ﻣﺮوﺍرﯾﺪ ﻧﺎﺷـﯽ ﺍﺯ ﺳــﻦ ﯾﺎ ﺍﺧﺘﻼﻻت ﻣﺎدرﺯﺍدی.
ﻣﻌﻤﻮﻻ ﻓﺮد ﺍﺯ ﭼﺸـﻤﯽ ﮐﻪ آب ﻣﺮوﺍرﯾﺪ ﺑﯿﺸـﺘﺮی دﺍرد ﺷــﻜﺎﯾﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ. ﺍﯾﻦ ﭼﺸــﻢ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺟﺮﺍﺣﯽ، دﯾﺪ ﺧﻮب و وﺍﺿﺤﯽ ﭘﯿﺪﺍ ﻣﯽﮐﻨﺪ. ﺑﻪ دﻧﺒﺎل آن، ﻓﺮد دﯾﺪ ﮐﻢ ﭼﺸـﻢ دﯾﮕﺮ ﺧﻮد رﺍ ﮐﻪ آب ﻣﺮوﺍرﯾﺪ دﺍﺷﺘﻪ وﻟﯽ ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﺷﺪت ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻋﻼﯾﻢ در ﭼﺸﻢ ﻣﻘﺎﺑﻞ، ﻣﺘﻮﺟﻪ آن ﻧﺒﻮده ﺍﺳﺖ رﺍ ﺍﺣﺴﺎس ﻣﯽﮐﻨﺪ.در وﺍﻗﻊ ﻣﻌﻤﻮﻻ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺟﺮﺍﺣﯽ ﭼﺸﻢ با آب مروارید ﺑﺪﺗﺮ و ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﺗﻐﯿﯿﺮ دﯾﺪ آن و ﺗﺠﺮﺑـﻪ ﺑﯿﻨﺎﯾﯽ ﺑﯿﻤﺎر، ﺗﻠﻘﯽ ﻏﻠﻂ ﺍﻧﺘﻘﺎل آب ﻣﺮوﺍرﯾﺪ ﺍﯾﺠﺎد ﻣﯽﺷﻮد.
آیا آب مروارید قابل درمان است؟
بله ، ولی اگر این عارضه به موقع درمان نگردد، باعث کاهش بینایی شده و در نهایت منجر به نابینایی می‌گردد. اما وقتی مردم کلمه "نابینایی" را می‌شنوند، این مسئله برایشان تداعی میشود که این وضیت دائمی است و نمی‌تواند درمان گردد، در صورتی که کاهش بینایی ناشی از آب مروارید معمولا با جراحی به طور موفقیت آمیز درمان میشود. با این حال برای بدست آوردن بهترین نتایج بعد از جراحی آب مروارید، معمولا توصیه میشود که جراحی، قبل از اینکه آب مروارید باعث کاهش بینایی شود ، انجام گردد.
درمان آب مروارید به چه روش هایی انجام میشود؟
در حال حاضر تنها راه درمان بیماری آب مروارید عمل جراحی میباشد. عمل جراحی آب مروارید به دو روش جراحی طبیعی و جراحی با لیزر انجام میشود. در هر دو روش جراحی، پس از برداشتن آب مروارید، لنز داخل چشمی (IOL) در داخل چشم کار گذاشته میشود تا بینایی بیمار را بهبود بخشد. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد جراحی آب مروارید به صفحه عمل آب مروارید مراجعه کنید.
در حین عمل آب مروارید بیمار هوشیار است
پرسش و پاسخ
درود بر شما حدود ۷ ماه پیش عمل آب مروارید انجام دادم ولنز در چشم قرار دادند بعد از عمل دیدی تار دارم چند بار به پزشک مراجعه کردم گفتند دید خوب است لنز در جای خودش هست والی دید همچنان کدر است آخرین پزشکی که ماجه کردم گفت لنز در زمان کار گذاشتن آلوده شده برای این کار باید لیزر شود
۱. آیا این امکان پذیر است ۲.هزینه آن چقدر میشود
سلام برای عمل آب مروارید کدام دکتر و با چه تخصصی را پیشنهاد میگنید؟