خشکی چشم - علل و راههای درمان آن

روش‌های مختلف درمان سندرم خشکی چشم

1- استفاده از اشک مصنوعی:

اشک مصنوعی معمولا اولین گام در درمان خشکی چشم است. برای موارد خفیف خشکی چشم ناشی از استفاده از کامپیوتر، خواندن و سایر موارد به این شکل، ممکن است بهترین درمان، استفاده از اشک مصنوعی یا سایر قطره‌های مرتبط باشد. انواع مختلفی از اشکهای مصنوعی وجود دارد که بدون نسخه پزشک در دسترس هستند و مشکلی در دسترسی به اشک مصنوعی وجود ندارد . بعضی افراد باید روزانه چندین بار قطره اشک مصرف کنند و برخی نیز فقط یک بار در روز برایشان کافیست.

اشک مصنوعی و دیگر قطره های چشم در انواع مختلفی موجود میباشد.نمونه ای از اشک مصنوعی با ویسکوزیته کم موجود است. این نوع از اشک مصنوعی در زمان استفاده، اغلب با تسکین سریع و بدون تار شدن دید، خشکی چشم را تسکین میدهد. اما معمولا اثر آرامبخشی آنها بسیار کوتاه مدت است و گاهی اوقات شما باید از این قطره ها به طور مرتب استفاده نموده تا وضعیت چشمانتان نرمال گردد.

از سوی دیگر اشکهای مصنوعی که دارای ویسکوزیته بالا هستند، بیشتر بصورت ژل بوده و می توانند روانسازی طولانی تر را فراهم نمایند. اما به طور معمول این قطره‌ها موجب تاری موقتی بینایی در مدت چند دقیقه بعد از استفاده از آنها میگردند. به همین دلیل این قطره ها اغلب انتخاب خوبی برای استفاده در محل کار و هنگامی که نیاز به دید مستقیم برای انجام کارهایی مانند رانندگی دارید نمیباشند. اشک مصنوعی با چسبندگی بالا فقط در هنگام خواب توصیه می گردد.

همچنین ممکن است مواد تشکیل دهنده در برخی از داروها جهت ایجاد اشک مصنوعی، تعیین کنند که برای کدام نوع از خشکی چشم مناسب‌تر هستند. به عنوان مثال ممکن است یک برند از اشک مصنوعی، برای چشم های خشک با شرایط کمبود اشک مناسب باشد و برند دیگر برای چشم هایی با شرایط خشکی تبخیری موثر باشد. اگر پزشک شما توصیه می کند که از یک یا چند نوع دارو یا فرمولاسیون اشک مصنوعی استفاده کنید، بایستی دستورالعمل هایی که در مورد زمان و چگونگی استفاده از قطره ها تجویز شده را جدی بگیرید. همچنین از داروهای جایگزین بدون مشورت با پزشک استفاده نکنید. درمان خشکی چشم با استفاده از قطره‌های مختلف و یا برندهای متعدد از اشک مصنوعی که توسط پزشکان توصیه می گردد، میتواند میزان درمان را تعیین کند.

2- قطره های کاهش دهنده التهاب:

ممکن است پزشک به جای استفاده از اشک مصنوعی، مصرف روزانه قطره چشمی به نام Restasis رابرای درمان خشکی چشم توصیه نماید. Restasis باعث روانسازی سطح چشم میگردد. این دارو التهابات چشم در اثر سندرم خشکی چشم را کاهش داده و به بیمار کمک می کند تا از اشک طبیعی برای حفظ رطوبت چشم استفاده نماید. با این وجود این نکته حائز اهمیت است که بدانیم اثر درمان Restasis فوری نبوده و شما باید از این قطره به مدت حداقل 90 روز استفاده کنید تا مزایای کامل این درمان را تجربه نمایید. درصد بالایی از افرادی که از Restasis استفاده می کنند در چند هفته اول درمان سوزش چشم را تجربه خواهند کرد .

3- قطره چشم استروئیدی:

در سالهای اخیر، پزشکان التهاب را یکی از علتهای خشکی چشم بیان کرده اند. التهاب اغلب باعث قرمزی و سوزش برای مبتلایان به خشکی چشم می گردد. اما در بسیاری از موارد ممکن است بدون علائم نیز باشد.
اشک مصنوعی معمولا برای التهاب مفید نمی‌باشد و ممکن است پزشک قطره های چشم استروئید را تجویز نماید . به طور کلی قطره چشم استروئیدی برای کوتاه مدت مورد استفاده قرار میگیرد تا به سرعت علائم را کنترل کند. این قطره اغلب در کنار اشک مصنوعی و Restasis به عنوان مکمل در طول درمان طولانی مدت مورد استفاده قرار می گیرد.

انواع مختلفی از قطره های استروئیدی در دسترس بوده و تاثیرات آنها نیز متفاوت هستند. اکثر پزشکان ترجیح می دهند در ابتدا از استروئیدهای خفیف به علت سرعت تخریب آن در داخل چشم استفاده کنند. بسته به شرایط ممکن است در بعضی موارد برای رفع علائم شدید، قطره های قوی تر نیز تجویز گردد. استفاده از قطره چشم استروئید در طولانی مدت می تواند خطر ابتلا به فشار چشم بالا و یا حتی آب مروارید را افزایش دهد واین خطرات زمانی کم می شود که قطره ها فقط برای مدت کوتاهی جهت درمان خشکی چشم، مورد استفاده قرار گیرند.

4- روان‌ساز هایی همچون Lacrisert:

Lacrisert یک نوع استریل روان ساز است که به قسمت زیرین پلک وارد میشود (غشا مخاطی نازک و شفافی که سطح داخلی پلکها را پوشانده است ). Lacrisert نوعی داروی جامد است که از یک ماده روان ساز بدون نگهدارنده (هیدروکسی پروپیل سلولز) تشکیل شده و با گذشت زمان مایع می شود و نتایج آن در تمام طول روز موثر میباشد .

برای اکثر افراد مبتلا به خشکی چشم، Lacrisert تنها یک بار در روز استفاده می شود. به گفته شرکت سازنده، این ماده به منظور کاهش خشکی، سوزش، آبریزش از چشم، حساسیت ، خارش، حساسیت به نور و تاری دید استفاده میگردد.
Lacrisert به طور معمول برای بیماران مبتلا به علائم خفیف، متوسط تا شدید و بیمارانی که درمان خشکی چشم با اشک مصنوعی به تنهایی برای آنها موثر نباشد توصیه میگردد. اگر Lacrisert به صورت غیرصحیح در چشم قرار گیرد، ممکن است باعث سایش قرنیه گردد. همچنین ممکن است باعث تاری دید، ناراحتی چشم یا سوزش، مات شدن یا چسبندگی مژه، قرمزی چشم و حساسیت به نور گردد.

5- ترمیم غدد مایبوميان:

درصد بسیار زیادی از موارد خشکی چشم، ناشی از ناکافی بودن (میبوم) است که از غدد میبومی که در امتداد پلک ها قرار دارد، ترشح می شوند. دهانه‌های این غدد در نزدیکی مژه قرار دارند و اگر این حفره ها مسدود شوند، مایعی که برای تبخیر سریع اشک ترشح میشود نمی‌تواند کار خود را انجام دهد. این عارضه اختلال عملکرد غدد میبومین ( MGD ) نامیده می شود .
برای درمان MGD ، ممکن است پزشک یک فرآیند درمانی به نام ترمیم غدد مایبوميان را تجویز نماید. در این روش، در ابتدا به پلکهای شما کمپرس گرم اعمال میگردد؛ سپس از یک نوع دستگاه به نام فورسپس استفاده میگردد تا محتوای غلیظ شده (میبوم سخت شده و احتمالا مواد دیگر) را از غدد میبومی خارج نماید.

6- کمپرس گرم:

یک راه جایگزین برای درمان خشکی چشم برای کمک به باز کردن غدد میبومین مسدود شده، این است که کمپرس گرم را بر روی پلکهای بسته قرار داده تا مایبوم سخت شده خنثی گردد. برخی از محققان معتقدند متأسفانه برای اینکه کمپرس گرم به خوبی کار کند، باید از اعمال فشار استفاده کرد. دمای بیش از 108 درجه فارنهایت برای بیش از 10 دقیقه بایستی تحمل گردد و این نوع کمپرس باید برای مدت حداقل دوبار در روز استفاده گردد .
اکثر افراد تمایلی به انجام این نوع درمان خشکی چشم ندارند و استفاده از کمپرس گرم دراین درجه حرارت به طور معمول استفاده نمیشود.

7- LipiFlow :

سیستم تسریع حرارتی (TearScience) یک نوع درمان چشم میباشد که ترکیبی از بهترین ویژگی های فشرده سازی گرم و ترمیم غدد میبومی است. این دستگاه بر روی چشم و پلک ها با گرمای تحت کنترل قرار می گیرد. در عین حال سیستم LipiFlow برای باز کردن و ترمیم غده های میبومی غلیظ ، فشار پالس مانند را به پلک ها اعمال می کنند و درنتیجه سندرم خشکی چشم کاهش میابد.
درمان Lipiflow در هر چشم حدود 12 دقیقه به طول می انجامد. در یک مطالعه بالینی اثربخشی این روش جهت بهبود علائم خشکی چشم در عرض دو هفته بر روی اکثر بیماران (76 درصد) گزارش گردید. همچنین بیماران بهبود کیفیت و کمیت ترشحات غدد میبومی را گزارش نمودند. با این حال ممکن است زمان درمان چند ماه به طول بیانجامد.

8- پالس های شدید نور:

بیش از یک دهه استفاده از پالس های شدید نور (IPL) جهت درمان مورد تایید FDA بوده است. IPL یک وسیله دستی نگهدارنده نور روشن بر روی پوست، برای درمان میباشد. در این روش توسط نور، طول موجها می توانند توسط رگ های خونی خالص جذب شوند. اثر این درمان میتواند حلال عروق خونی بوده و التهاب نیز به همراه داشته باشد .
بسیاری از بیماران بعد از درمان IPL از علائم خشکی چشم رهایی یافته و کمتر از اشک مصنوعی و دیگر قطرات چشم استفاده میکنند. به همین علت ممکن است درمان IPL برای بیمارانی که نمیخواهند از ناراحتی ناشی از استفاده از قطره چشم استفاده کنند مناسب باشد.
بیماران معمولا نیاز به درمان با 4 تا 6 پالس نور را دارند که معمولا به یک ماه زمان نیاز دارد و به طور معمول درمان ها به راحتی قابل تحمل میباشند. با این حال قبل از درمان بایستی با پزشک در مورد مدت زمان درمان مشورت نمایید .

9- مکمل های غذایی:

گاهی اوقات پزشکان مکمل‌های تغذیه ای را به عنوان بخشی از یک برنامه درمان خشکی چشم پیشنهاد می کنند. مطالعات نشان داده اند که مکمل های حاوی اسیدهای چرب امگا 3 می توانند علائم خشکی چشم را کاهش دهند. منابع مناسب برای امگا 3 عبارتند از : ماهی های آب سرد مانند ماهی آزاد، ساردین و شاه ماهی. برای یک منبع گیاهی سرشار از امگا 3 برخی از پزشکان روغن سرخ کردنی را توصیه می کنند .

مصرف آب زیاد نیز می تواند به درمان کمک کند. کم آبی و کم خونی اغلب باعث می شود که مشکلات خشکی چشم بدتر شود. خصوصا در هوای گرم و خشک و باد، این مورد تشدید میگردد . بنابراین نوشیدن آب بیشتر علائم سندرم خشکی چشم را کاهش خواهد داد.