عمل آب مروارید با لیزر
ﺍﻣﺮوﺯه ﺍﻓﺮﺍد ﺗﻤﺎﯾﻞ دﺍرﻧﺪ ﺑﺮﺍی ﻫﺮ روش ﺟﺮﺍﺣﯽ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺻﺪﻣﻪ ﮐﻤﺘﺮی روی ﺑﺪن ﺍﻧﺠﺎم ﻣ ﯽﺷـﻮد ﺍﺯ وﺍژه «ﻟﯿﺰر» ﺍﺳﺘﻔﺎده ﮐﻨﻨﺪ. ﺑﯿﻤﺎرﺍن ﻓﻜﺮ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﻟﯿﺰر ﯾﻌﻨﯽ ﻧﻮﻋﯽ ﻓﻨﺎوری ﭘﯿﺸـﺮﻓﺘﻪ! ﺍﻣﺎ در وﺍﻗﻊ ﺍﮐﻨﻮن در ﺟﺮﺍﺣﯽ ﮐﺎﺗﺎرﺍﮐﺖ ﺍﺯ ﺍﻣﻮﺍج ﻓﺮﺍﺻﻮت ﺑﺮﺍی ﺧﺮد ﮐﺮدن ﻟﻨﺰ ﺍﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮد و در ﻣﺤﺎوره و در ﻣﯿﺎن ﻣﺮدم ﺑﻪ ﻏﻠﻂ ﺑﻪ ﻟﯿﺰر ﻣﺸﻬﻮر ﺍﺳﺖ.
ﺍﻟﺒﺘﻪ روش ﻟﯿﺰری ﺟﺮﺍﺣﯽ ﮐﺎﺗﺎرﺍﮐﺖ ﺍﺧﺘﺮﺍﻉ و ﻋﺮﺿﻪ ﺷﺪ: Dodicklaser؛ ﺍﻣﺎ ﺗﻮﻓﯿﻘﯽ ﺑﻪ ﺍﻧﺪﺍﺯه ﺍوﻟﺘﺮﺍﺳﻮﻧﺪ ﻧﺪﺍﺷﺖ و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻧﯿﺎﻓﺖ. ﺑﺰرگ ﺗﺮﯾﻦ ﻣﺸﻜﻞ آن،ﻃﻮﻻﻧﯽ ﺗﺮﺷﺪن ﻃﻮل ﺯﻣﺎن ﻋﻤﻞ و ﺍﻧﺮژی ﺯﯾﺎدی ﺑﻮد ﮐﻪ دﺍﺧﻞ ﭼﺸﻢ آﺯﺍد ﻣﯽ ﮐﺮدو ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻧﻬﺎﯾﯽ آن ﺑﻪ ﺧﻮﺑﯽ ﺍوﻟﺘﺮﺍﺳﻮﻧﺪ ﻧﺒﻮد. ﻃﯽ 3-2 ﺳﺎل ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻧﯿﺰ ﺍﺯ ﻓﻨﺎوری ﻧﻮﯾﻨﯽ ﺑﻪ ﻧﺎم «ﻟﯿﺰر ﻓﻤﺘﻮﺳـﻜﻨﺪ»، ﺑـﺮﺍی ﺍﻧﺠﺎم ﺑـﺨﺶ ﻫﺎﯾﯽ ﺍﺯ ﻋﻤﻞ آب ﻣﺮوﺍرﯾﺪ در دﻧﯿﺎ ﺍﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮد وﻟﯽ ﺍﯾﻦ ﻟﯿﺰر ﻫﻢ ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ ﺍﻣﻮﺍج ﻓﺮﺍﺻﻮﺗﯽ ﻧﯿﺴـﺖ. ﺑﺎ ﻟﯿﺰر ﻓﻤﺘﻮﺳـﻜﻨﺪ ﺍﻋﻤﺎﻟﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺍﯾﺠﺎد ﺑـﺮش ﻫﺎی ﻗﺮﻧﯿﻪ، ﺑﺮش در ﮐﭙﺴـﻮل ﻟﻨﺰ و ﻧﺮم ﮐﺮدن و ﻗﻄﻌﻪ ﮐﺮدن ﻫﺴﺘﻪ ﻋﺪﺳﯽ ﺍﻧﺠﺎم ﻣﯽ ﺷﻮد.
عمل جراحی لیزر آب مروارید به چه صورت انجام میشود؟
طی حدود 3 سال گذشته، فناوری نوینی به نام لیزر فمتوسکند (femtosecond) برای انجام بخشهایی از عمل آب مروارید در دنیا استفاده میشود. با لیزر فمتوسکند اعمالی مانند ایجاد برشهای قرنیه، برش در کپسول لنز و نرم کردن و قطعه کردن هسته عدسی انجام میشود. استفاده از این نوع لیزر میتواند دقت، صحت و قابلیت تکثیر هر یک از این مراحل را بهبود بخشیده و به طور بالقوه باعث کاهش خطر و بهبود بصری جراحی آب مروارید گردد.
اما در حال حاضر در جراحی آب مروارید از امواج فراصوت (ultrasound)برای خرد کردن لنز استفاده میشود. البته این به این معنی نیست که دیگر از فمتوسکند استفاده نمیشود. ولی جراحی آب مروارید توسط فمتوسکند هرگز نتوانسته جایگزینی برای عمل با امواج فراصوت باشد.
در کلینیک ما، عمل جراحی کاتاراکت به کمک لیزر که Refractive Laser ReLACS نامیده میشود و معمولا به عنوان عمل جراحی کاتاراکت لیزر شناخته میشود نیز انجام میگردد.
روش phaco به چه صورتی انجام میشود؟
این روش نیاز به یک برش بسیار کوچک دارد و در پایان جراحی از هیچ نوع بخیهای استفاده نمیشود. همچنین از ابزاری دستی برای دسترسی به آب مروارید استفاده میشود. سپس آب مروارید با انرژی مافوق صوت (اولتراسوند) شکسته و در قطعات کوچک توسط مکش ملایم از چشم جدا میگردد.
بعد از این مرحله از یک اپلیکاتور مخصوص برای قرار دادن لنز مصنوعی استفاده میشود. جراح، لنز را در همان محلی که در آن لنز طبیعی (مستقر در پشت مردمک) قرار دارد، جایگزین مینماید. این روش به کمک لیزر در جراحی آب مروارید نیز انجام میشود که لیزر LACS یا جراحی آب مروارید مدرن نیز نامیده میشود.
در جراحی لیزر آب مروارید ، تعدادی از مراحل به طور سنتی با ابزار جراحی دستی انجام میگیرد و از کامپیوتر در کنترل لیزر در سرعت بالا جهت دقت بیشتر استفاده میگردد. این مراحل به ترتیب عبارتند از:
برشهای اولیه در چشم
ایجاد یک برش در لنز برای دسترسی به آب مروارید
قطعه قطعه شدن لنز کدر قبل از حذف آن از چشم
انواع دستگاههای عمل لیزر آب مروارید کدامند؟
تعدادی از شرکتهای سازنده دستگاههای پزشکی ، سیستم های لیزری را برای انجام عمل جراحی آب مروارید ارائه میدهند. سیستمهایی که به تایید FDA رسیده و در حال حاضر برای جراحی کاتاراکت کمک لیزری در ایالات متحده در دسترس هستند عبارتند از:
1_ LenSx(Alcon):
LenSx اولین سیستم لیزر femtosecond مورد تایید FDA برای جراحی آب مروارید در ایالات متحده بوده است . سیستم LenSx برای تقسیم قرنیه، کپسولوتومی و لنز (کاتاراکت) مورد تایید و در سراسر جهان در بیش از 400000 روش انکساری آب مروارید مورد استفاده بوده است .2_ LensAR:
سیستم لیزر (LensAR, Inc.) برای تقسیم قرنیه، کپسولوتومی و لنز (کاتاراکت) تایید شده و به گفته شرکت"AR" برای " Augmented Reality " که اشاره به تکنولوژی تصویربرداری اختصاصی است ، طیف بی سابقه ای از دادههای بیومتریک را جمع آوری کرده و سپس یک مدل پیشرفته 3 بعدی از آناتومی چشم بیمار را بازسازی مینماید.3_ کاتالیزورها:
سیستم لیزری دقیق (Abbott Medical Optics) نیز برای FDA برای سه مرحله اولیه قبل از قرار دادن IOL در جراحی آب مروارید (برش قرنیه، کپسولوتومی و قطعه لنز) مورد تایید بوده است . همچنین سیستم کاتالیزور دارای یک رابط اپتیکی مایع است که با توجه به AMO باعث کاهش خطر ابتلا به فشار چشم در جراحی کاتاراکت لیزر میشود.4_ Victus:
بستر لیزر (Bausch + Lomb) مورد تایید FDA برای برش قرنیه، کپسولوتومی و قطعه سازی لنز در جراحی آب مروارید میباشد . به گفته این شرکت سیستم Victus دارای تکنولوژی اختصاصی پیشرفته Docking Technology بوده و امکان شیب انحراف چشم را به حداقل رسانده و امکان تنظیم دقیق طراحی شده برای حفظ شکل طبیعی چشم در جراحی آب مروارید با کمک لیزر را فراهم میکند.5_ Femto LDV Z8:
این لیزر تولید شده توسط Ziemer Ophthalmics میباشد. میزان تکرار بالاتر از پرتو لیزر برای روش های سریع تر، انرژی کم در هر پالس لیزر برای درمان های خفیف تر، و همپوشانی نقاط لیزر برای دقت بالا و قابل پیش بینی بودن از جمله مزایای این روش میباشد.تمام دستگاه های لیزر تایید شده FDA برای جراحی آب مروارید در آزمایشات بالینی نتایج بسیار خوبی نشان داده اند. نوع لیزر ی که جراح برای عمل انتخاب مینماید براساس ویژگی های خاص و عوامل مهم دیگر میباشد. اما به طور معمول مهارت جراح مهم تر از نام تجاری لیزر برای مراحل جراحی مورد استفاده در درمان آب مروارید است.